Standaard pagina

Je gedachten en gevoelens zijn verbonden met elementaire lichaamsbewegingen. Deze bewegingen resulteren in innerlijke fysieke gewaarwordingen.

Tai chi is een praktisch onderdeel van het taoïsme en is onlosmakelijk verbonden met een bepaalde lichaamservaring en met specifieke technieken om het bereik van deze ervaring te veranderen en het lichaam te transformeren. Beoefen je tai chi dan weet je 'vanzelf' waar het in het taoïsme om gaat.

Tai chi wordt een innerlijke gevechtskunst genoemd: de actie speelt zich wezenlijk binnenin af en in laatste instantie komt de actie hierop neer, dat men in werkelijkheid niet langer iets doet. en dat is de centrale gedachte in het taoïsme: wu wei( niets doen) of wei wu wei ( het beoefenen van het niets doen). Op deze manier beoefent vinden we de 'mysterieuze poort', maken we het hartsbewustzijn leeg en leren we ademen uit de hielen.

Het mystieke zit de openingszin van de Tao: ' De Tao  waarover men kan spreken, is niet de eeuwige Tao'. Of zoals Lao- Zi zegt: 'Zij die weten, spreken niet.' Ook Wittgensteins' Waarover men niet spreken kan, daarover moet men zwijgen' , hoort in deze categorie.

Dus geen analyses, wetenschappelijke verklaringen of verstandelijke termen. De Tao duidt alles aan in het universum, van hoog tot laag, van complex tot enkelvoudig. En dringt dus ook het menselijk denken en de taal binnen. De Tao zit in zekere zin net zo goed in het spreken als in het zwijgen en is daarmee geen krampachtige route om authenticiteit te verkrijgen.

De praktijk van het taoisme, net als die van meditatie, tai chi en qi gong, veronderstelt een uitgewerkte visie op wat, in westerse termen, de ' samenhang' tussen lichaam en geest wordt genoemd, de energieverdeling tussen de verschillende organen en de wijze waarop gevoelens en gedachten tegelijkertijd bepaald worden door en bepalend kunnen zijn voor fysieke toestanden.

Wat kunnen filosofie en geneeskunde met elkaar gemeen hebben?

Houdt filosofie zich niet bezig met de geest en geneeskunde met het fysiek functioneren van het lichaam? En zijn wij nog steeds gewoon beide als gescheiden en principieel onafhankelijk van elkaar te beschouwen?

Het medisch denken roept het beeld op dat wij niets begrijpen van wat zich in ons eigen lichaam afspeelt en dat we  zonder meer zijn overgeleverd aan aanslagen van buitenaf(virussen) of van binnenuit( kanker), waarvoor de remedie op geheel externe wijze wordt toegediend.

Bovendien staan onze verschillende lichaamsdelen niet wezenlijk in zinvolle relatie tot elkaar, noch tot onze geestelijke 'bovenlaag' van emoties en gedachten. Het Chinese denken gaat uit van de eenheid van lichaam en geest. Het Chinese lichaam is doortrokken van 'geest'. De geest zetelt niet in het hoofd of in de hersenen. Ieder orgaan, ieder onderdeel van het lichaam heeft zijn eigen 'geest'.

In het taoïsme gaat het erom om te begrijpen d.w.z in het eigen lichaam te ervaren wat gevoelens zijn, waardoor ze veroorzaakt worden en wat hun effect is op het organisme. Gevoelens zijn tijdelijke qi- configuraties, veroorzaakt door het intern functioneren van de vitale organen, in wisselwerking met reële of imaginaire objecten van de buitenwereld.

Gevoelens kunnen biologisch doelmatig en uitermate nuttig zijn( denk aan agressie bij een aanval) maar ze eisen hun tol: het 'verbruik' van het organisme schiet als een pijl de hoogte in. Bij de mens komt daar nog bij dat hij de neiging heeft zich 'vast te zetten' in gevoelens, zonder dat deze zich nog in handelingen kunnen ontladen, waardoor het 'knagen' intern en permanent wordt, en hij als het ware verder moet leven met een lek in de brandstoftoevoer.

Het gaat hier niet om louter psychische conflicten of excessen, maar wel degelijk om functies van organen, die ernstig beschadigd kunnen worden wanneer het organisme geen manier vindt om tijdig tot rust te komen. We treffen hier in feite een Chinese formulering aan van wat in het Westen bekend staat als 'psychosomatiek' en de kern uitmaakt van de Chinese geneeskunde tot op de dag van vandaag.

De Chinezen zeggen dat tai chi gezond is maar dat je bij het ademhalen niet moet denken; het gaat erom dat je  de gebaren uitvoert zonder je daar iets bij af te vragen, vooral niets toekomstigs. Ik 'geloof' in loslaten, zeggen de westerlingen - zoals sommigen zouden zeggen dat ze in acupunctuur 'geloven', of in God. En dan botsen we dus op onze eigen cultuur.

Want loslaten is geen religie, maar een manier van zijn. Er wordt ons niet gevraagd te geloven, maar te oefenen, heel eenvoudig. Je moet er vooral niet in geloven, want dan stop je er hoop in en wilskracht om een resultaat te bereiken; het gevolg is dat de toekomst in marstempo terugkeert om onze gevoelens en onze gedachten in te kaderen.

Wat je los moet laten is juist de gerichtheid op een doel.