Startpagina

Kenmerken: je bent je bewust van hoe dingen zijn en hoe ze zouden moeten zijn.

- Je stelt je een doel om dit te regelen.
- Je doelstellingen zijn gericht op hoe de dingen zouden moeten zijn.

- Probleemoplossing vindt constant plaats zonder dat je je hiervan bewust bent.
- Je doet steeds meer je best om het doel te bereiken.
- De meeste dingen die je doet, gebeuren automatisch.
' Je bent niet in het hier en nu.

Oppervlakkig gezien lijkt het rijk van het zijn doods en saai, maar niets is minder waar. De zijnmodus is een voedende en opbeurende geestestoestand die er altijd voor je is, zelfs als je het vreselijk druk hebt. Als je op de hectische beursvloer staat, maar je bewust bent van je lichamelijke, emotionele en psychologische gesteldheid, ben je in de zijnmodus.

Voordelen van de zijnmodus:
- Je bent verbonden met het hier en nu. Als je in de zijnmodus bent, ben je bewust van zicht, gehoor, reuk, smaak en gevoel. Je denkt niet aan het verleden of de toekomst.
- Je erkent zaken zoals ze zijn en hebt geen behoefte ze te veranderen. Je bent minder doelgericht. Je hebt minder verlangen om dingen te veranderen. Je accepteert dingen zoals ze zijn voor je verandering probeert te bewerkstelligen.
- Je staat open voor prettige, onprettige en neutrale emoties.Je stelt je open op tegenover pijnlijke en onprettige gevoelens en emoties zonder dat je probeert ervan weg te rennen. Je begrijpt dat het ontwijken van emoties er juist voor zorgt dat je er verder in verstrikt raakt.

De zijnmodus is datgene wat je met mindfulness probeert te kweken. In de zijnmodus sta je dingen toe zo te zijn zoals ze zijn. Tegenstrijdig genoeg veranderen dingen vanzelf zodra je niet meer probeert ze te veranderen. Het accepteren van een situatie of emotie om er vanaf te zijn, werkt niet en gaat voorbij aan een belangrijk punt. Je bent bijvoorbeeld wat neerslachtig. Als je het erkent, met de stiekeme hoop dat het wel zal gaan, heb je het nog niet volledig geaccepteerd. Probeer in plaats daarvan emoties volledig te accepteren; ze zijn er om ons iets te leren. Luister naar wat je emoties je te vertellen hebben.

Probeer je brein te zien als de oceaan. De golven gaan op en neer, maar de stille, diepe wateren zijn er altijd.

Je wordt heen en weer geslingerd op de golven als je oppervlakkig gezien in doenmodus bent. De golven zijn niet zo erg; ze horen bij de oceaan. Als je dieper gaat, zie je dat de golven van het doen rusten op het stille water van het zijn. Je zijn is je eiegen idee van wie je bent. Zijn wordt gezien als een niveau van acceptatie, een bereidheid om met datgene wat er is te zijn. Zijn is kalmte, rust en aarding.
Voor de omschakeling van doen naar zijn hoef je niet eerst jarenlang mindfulness te hebben getraind; het kan op ieder moment.

Stel je voor dat je naar je werk wandelt. Je maakt je zorgen over wat je allemaal nog moet doen en plant hoe je het volgende project moet aanpakken. Opeens zie je de vuurrode bladeren aan een boom en ben je verbaasd over de pracht van het geheel. Dat eenvoudige contact met een zintuig is een voorbeeld van de zijnmodus. De modus verandert door het verleggen van de aandacht naar het hier en nu. Zelfs iets eenvoudigs als het voelen van de grond onde je voeten tijdens het lopen is een stap in de richting van de zijnmodus.

Werk is een van de meest voorkomende verslavingen. Als je graag lange dagen maakt, is het geen probleem, maar als je het je eigenlijk te veel is, of de lange dagen te veel eisen van je relaties, moet je toch een verandering overwegen.
Als de balans overslaat naar wensen in plaats van behoeften, neig je te veel naar doen. Je moet een balans zien te vinden in het leven tussen wat je wilt en wat je daadwerkelijk nodig hebt. Wensen zijn in mijn ogen verlangens die niet essentieel zijn in je leven, maar die je nastreeft, zoals een groter huis, of populair zijn bij iedereen. Behoeften zijn de basisbenodigdheden, zoals eten, onderdak, kleding en een gevoel van geborgenheid. Kortom, vereenvoudig je leven. Onthoud wie en wat het belangrijkst zijn in je leven, en laat de rest voor wat het is. Breng de zijnmodus in je naar boven als je bezig bent. Maak contact met je zintuigen of je ademhaling.

Over het algemeen zijn de meeste mensente veel in doenmodus en te weinig in zijnmodus. De doenmodus loopt meestal uit op het nastreven van doelen, die mogelijk niet eens zijn wat je eigenlijk zou willen. De zijnmodus geeft je een rustmoment; de kans om het alledaagse gedachtepatroon los te laten en je te laten gaan in de opmerkzaamheid die er altijd is.

Ook als je ergens mee bezig bent, kun je in de zijnmodus zijn. De zijnmodus hangt niet per se samen met nietsdoen. Als je druk bezig bent in de tuin, je aandacht op dat moment goed is en je contact hebt met je zintuigen, kun je in de zijnmodus zijn.

Manieren om van de doenmodus over te gaan naar zijnmodus:
- Neem een ogenblik voor jezelf als je van de ene activiteit over gaat naar de andere.
- Doe meerdere keren per dag een minimeditatie van drie minuten.
- Vermijd zoveel mogelijk multitasking. Als je teveel dingen tegelijk probeert te doen, gaan je gedachten mogelijk met je op de loop.
- 

Stel je voor dat je vandaag in een minder vrolijke bui bent. de doenmodus voelt de emotie, gaat op probleemoplossende doelgerichte manier te werk om het vervelende gevoel te bestrijden en vragt: 'Waarom voel ik mij zo? Hoe kan ik hieraan ontsnappen? Wat kan ik doen? Waarom overkomt mij dit altijd? De doenmodus maakt gedachten in je los waardoor je je alleen maar minder prettig voelt.

Probeer de volgende keer dat je een onprettig gevoel hebt vanwege verdriet, boosheid, frustratie of jaloezie deze oefening om in de zijnmodus te komen:

1. Maak je intentie duidelijk. Laat het je intentie zijn om zo goed mogelijk, met vriendelijke nieuwsgierigheid, de emotie en de effecten te voelen. Je doet dit niet om op slinkse wijze van het gevoel af te komen, maar om jezelf ruimte te geven van de emotie te leren, in plaats van ervoor weg te rennen.

2.Voel de emotie. Voel de emotie zo veel mogelijk met zorg, vriendelijkheid en acceptatie. St ervoor open. Probeer te achterhalen waar in je lichaam de emotie zich bevindt. Adem in dat deel van je lijf en blijf erbij. Sta de emotie toe er te zijn zoals hij is; je hoeft er niet tegen te vechten of ervoor weg te lopen. Wees bij de ervaring.

3. Decentraliseer de ervaring. Merk op dat je je bewust kunt zijn van de emotie zonder zelf de emotie te zijn. Creëer een afstand tussen jou en het gevoel. Dit is een belangrijk onderdeel van mindfulness. Als je het gevoel observeert, ben je er los van. Je bekijkt het gevoel van een afstandje. Je kunt het vergelijken met zitten aan de oever van een rivier terwijl het water voorbij raast, in plaats van zelf in het water te zijn. Terwijl je kijkt hoe het water (de emotie) voorbij komt, bevind je je niet in de rivier zelf. Soms kun je het gevoel krijgen dat je mee wordt getrokken in het water en wordt meegevoerd stroomafwaarts. Zodra je dit voelt, stap je gewoonweg weer uit de rivier.

4. Ademhaling. Voel nu je ademhaling. ga met iedere keer in- en uitademen mee. Let op hoe iedere keer ademen uniek, anders en onmisbaar is voor je gezondheid en welzijn. ga vervolgens op een opmerkzame manier door met wat je aan het doen was. 

Aan emoties merk je hoe kwetsbaar je bent voor gebeurtenissen waarover je geen macht hebt. Met andere woorden: ten diepste  ben je behoeftig en afhankelijk. Als grote verliezen je treffen, voel je hoe kwetsbaar je bent. Je zakt door de illusie heen dat je alles kunt hebben. Autonomie is in onze samenleving erg belangrijk, maar als je een groot verlies meemaakt, kom je erachter dat je het daar niet mee redt.
We denken vaak dat we sterk en onafhankelijk zijn, met een eigen identiteit. Maar na grote trauma's ben je jezelf vaak kwijt. En blijk je helemaal niet zo'n autonoom individu. Het zelf bestaat niet op zichzelf.
Voel je je kwetsbaar, dan wordt het moeilijker om onderdeel te zijn van een gemeenschap, en tegelijkertijd ook belangrijker. Het is de taak van theologen en filosofen om vragen te stellen over dit soort kwesties.

- Wat betekent het een gemeenschap te zijn als we weten hoe kwetsbaar we zijn?
- Gaan we dan anders met elkaar om?

We verdringen dood, eindigheid en kwetsbaarheid in onze maatschappij. Verberg je die pijn- omdat je denkt: de ander kan het niet verdragen, of ik kan het zelf eigenlijk helemaal niet aan- dan geloof ik dat we ons leven verzaken.

Het begint met je eigen pijn onder ogen durven zien. Zeggen dat het goed komt, wat men zo graag wil horen, dat is iets anders. Er zal altijd wel een onderstroom blijven, van iets groots dat niet in orde is. Soms op de voorgrond, soms op de achtergrond.

'Wie wil dat alles weer goedkomt, weigert te erkennen hoe kwetsbaar het leven is. Verlies de smaak van het leven niet ondanks de krassen op je ziel. Die niet meer genezen.

Onthechten of het leven omarmen.
Onder ogen zien wat er is, en het erkennen dat het niet goedkomt. Deze wijsheden zijn stolsels van wat mensen in het leven leren. Het helpt als je ergens woorden aan kan geven; dan kun je het delen, en kijkt er iemand met je mee.

'Want dat wat ik zelf voel, hebben anderen ook'.

De mens kent al deze zijnstoestanden. Het is aan jou om te bepalen welke toestand overheerst. Het superbrein is afhankelijk van het verminderen van onbewustheid en het vergroten van bewustzijn en zelfbewustzijn. Neem bijvoorbeeld: wees je bewust van je emoties en hoe ze ontstaan. Het eerste deel gaat over  bewustzijn, het tweede deel over zelfbewustzijn. Ik ben boos, is een bewuste gedachte, buiten zinnen raken is onbewust. Daarom geven we iemand die helemaal buiten zinnen raakt, vaak de ruimte. We nemen hem niet serieus zolang hij in de greep is van die boosheid, we wachten tot hij weer rustig is geworden.

Bewustzijn is goed, zelfbewustzijn nog beter. De gedachte ik ben boos is niet meer dan een eerste stap als het je doel is om je boosheid in de hand te houden. Weten waar je boosheid vandaan komt, voegt de component van zelfbewustzijn toe. Nu ben je in staat een patroon in je gedrag te herkennen. Je betrekt eerdere woedeuitbarstingen erbij die niet zo goed uitpakten. Als er eenmaal zelfbewustzijn bijkomt, gaat de werkelijkheid veranderen.

We zijn ons bewust van het feit dat we bewust zijn. Ons niveau van zelfbewustzijn overstijgt simpelweg het leren van nieuwe dingen en de geheugenfunctie van de hersenen.

Onbewustheid:in deze toestand hebben de emoties het voor het zeggen. Ze komen spontaan op en gaan hun gang. Hormonen worden aangemaakt en veroorzaken heel vaak een stressrespons. Onbewuste emoties brengen het brein in een toestand van onbalans. Dehogere hersengebieden raken verzwakt. Er is geen 'toezicht' op angst- en woede-impulsen. destructief gedrag kan het gevolg zijn. In dat geval hebben emotionele gewoonten vaste zenuwbanen gevormd.

Meta-bewustzijn of bewust zijn van bewustzijn, is een krachtig vermogen dat ons kan bevrijden uit de gevangenis van automatische reacties. Het is het vermogen om ons bewust te zijn van de wijze waarop we ons bewust zijn. We moeten open, observerend en objectief blijven ten opzichte van wat er zowel in ons als in anderen gebeurt.