Startpagina

Wanneer we worden afgeleid, worden we weggehaald van al wat de moeite waard is. Bij afleiding draait het daarom uiteindelijk om de waarde der dingen. Wanneer we zeggen dat we afgeleid zijn, geven we toe dat we onze geestelijke en lichamelijke kwaliteiten verspillen. Iets waar we minder waarde aan hechten, leidt ons in daad en gedachten af van iets waar we meer waarde (zouden moeten) hechten.
Wanneer we zeggen dat iets waardevol is, bedoelen we eigenlijk: 'Ik heb maar zoveel tijd en zoveel energie' - maar dit is het beste.

Afleiding vermijden
Wie bij de 'levensles' blijft, weet wat waardevol is. Je staat in je kracht, je bent energiek, levendig. Iets waardevols geeft ons het vermogen het beste leven te leiden dat in de door ons geërfde of geschapen omstandigheden mogelijk is. Het zorgt voor onafhankelijkheid, vrijheid van dwang en een waarborg tegen zelfbedrog en waanideeën. Iets waardevols vergroot onze 'vrijheid'. De vrijheid om je geestelijk te ontwikkelen, jezelf met geduld en overgave te verbeteren in een onvolmaakte wereld: vrijheid als existentieel avontuur.
Waardevol is alles wat deze ambitie stimuleert, verrijkt en richting geeft.

Eén leven, we hebben maar één leven, dat wordt gekenmerkt door allerlei ontberingen, voldongen feiten en ingesleten gewoonten en denkpatronen. De tijd glipt ons door onze vingers, het ontbreekt ons aan kracht. Het is van belang eerlijk en verstandig te kiezen welke verplichtingen we in ons leven willen aangaan en erop toezien dat we elk daarvan ook tot een goed einde te brengen.

Afgeleid worden betekent niet alleen dat er te veel prikkels zijn, maar ook dat we niet goed weten wat onze aandacht verdient en waarom dat zo is. Afleiding is precies het tegenovergestelde van bevrijding, omdat het ons het zicht beneemt op wat belangrijk is in het leven en ons van de vermogens berooft daarnaar op zoek te gaan. We kunnen ons niet onttrekken aan de verplichtingen van het bestaan en tegelijkertijd vol overgave storten op alles wat vrijheid bevordert en resoluut dingen afwijzen die ons verwarren of afhankelijk maken. Een rechte lijn, een doel kiezen terwijl afleiding langzaam maar zeker deel is gaan uitmaken van onze identiteit.

Dit gaat over een doel in het leven dat me ertoe dwingt in leven te blijven en waarvoor ik zelfs de pijnlijkste situaties het hoofd moet zien te bieden. Dit vraagt aandacht en concentratie. Zelfs als volwassenen zijn we niet in staat onze volle aandacht aan een heleboel dingen tegelijk te schenken. Al gauw is onze waarneming verdeeld, fragmentarisch en onbetrouwbaar. We kunnen slechts een beperkte hoeveelheid informatie tegelijk tot ons door laten dringen. En wanneer we denken en doen willen combineren, raken we in de war, maken fouten, worden trager of verdringen sommige zaken gewoon.

Terwijl we steeds meer dingen ontdekken om ons mee bezig te houden, herontdekken we het vermogen van de zuigeling om zich op één ding te richten. Of we het nu leuk vinden of niet, het komt erop neer dat onze waarnemingen beperkt zijn en ons vermogen er handelend op te reageren begrensd is.

Aandacht
Aandacht is een schaars en kostbaar goed. Hoe frustrerend ook, we moeten er slim mee omgaan. Wanneer we dat niet kunnen zijn we zogezegd 'afgeleid'. Iemand afleiden betekent: 'hem ervan weerhouden ergens zijn volle aandacht aan te schenken'. Andere prikkels vernauwen je waarneming. Afleiding is niet alleen een aantasting van onze kennis ook  psychologische blokkades maken deel uit van een een veel grotere verzameling beperkingen: die van het vergankelijke bestaan zelf. Wanneer we tijd besteden aan oneindig veel dingen; relaties, banen, games, vakanties, onttrekken we tijd, energie en middelen aan een andere mogelijkheid. 

Deze afbakening strekt zich uit van de meest uitgesproken, scherpst omlijnde levenskeuzen tot aan de onvoorspelbare, onsamenhangende besluiten die we elk uur van de dag nemen. We zijn als mens beperkt. Als we goed willen leven, zullen we dan ook voortdurend moeite doen om duidelijk te krijgenwat belangrijk is en dit welbewust en hartstochtelijk na te streven. Laat je daarbij niet afleiden door een lichtzinnige geest. Wanneer we worden afgeleid, worden we weggehaald van al wat de moeite waard is. Bij afleiding draait het daarom uiteindelijk om de waarde der dingen die je doet.

We zijn rijker dan we denken, maar we lijken te zijn vergeten dat die kracht in ons aanwezig is, want we zoeken hem buiten onszelf. Kunnen we onszelf (leren) kennen! Veel beslissingen nemen we onbewust en automatisch, geleid door onze genen, onze neurologische toestand, onze cognitieve vooroordelen of door de situatie waarin we ons toevallig bevinden.

Neurowetenschappen hebben aangetoond dat ons gevoel verandert als we onze mening over een situatie veranderen. Cognitieve heroverweging noemen ze dat. We hebben een zekere controle over de wijze waarop we de wereld interpreteren, hetgeen ons de kans bied om onze gevoelsreacties aan te passen.

We hebben een noodlottige voorliefde voor ambiguïteit. Moraal en inhoud hoeft niet, veranderen evenmin. De basisstructuur van onze vroegste jeugd hebben we behouden. Maar  we hebben begeleiding nodig en kennis moet langzaam en zorgvuldig worden toegediend.

Onze ziel lijdt aan akrasia: 'dat we dingen vergeten'. We weten wat we moeten doen, gecombineerd met een hardnekkige weerzin, ingegeven door wilszwakte dan wel verstrooidheid, om dit ook werkelijk te doen. We 'vergeten' het liefst.

Structuur geven aan ons innerlijk leven.
Dat betekent: ideeën moeten voortdurend opnieuw in herinnering worden gebracht, gebrek aan geestkracht verhindert ons verworven wijsheid toe te passen in ons leven, we vertonen onwil om ideeën ten uitvoer te brengen die we ons op theoretisch niveau al volkomen eigen hebben gemaakt.

We moeten leren de probleemgebieden van  ons leven rechtstreks te benaderen.

We denken dat we 'vrij' zijn, maar ondertussen zijn  onze overtuigingen vooral gebaseerd op dat wat we door de media krijgen voorgeschoteld.
En wat we ervaren, creëren en aantrekken in het leven wordt bepaald door wat we over het leven geloven.
Wie heeft de macht over jouw gedachten?
Jijzelf of de 'buitenwereld'?
Machthebbers hebben er baat bij dat jij niet te veel nadenkt over jezelf en het leven.
De angst regeert in onze wereld en als jij je bang laat maken, dan ben je makkelijk te controleren en te manipuleren en te verleiden door loze kreten en valse beloften.

Het is enorm belangrijk eens goed bij jezelf na te gaan wat jouw overtuigingen zijn.

Je kunt ronddolen of jezelf als 'project' zien. Wat streef je na, wat heeft de allergrootste waarde: jezelf. Je eigen vrijheidsproject kun je kwijtraken aan afleiding, een conflict dat onlosmakelijke verbonden is met het mens-zijn. Wij zijn soms op de vlucht voor het leven, voor onszelf. En de beperkingen en begrenzingen waar we gewoon niet onderuit komen. Als we van geboorte tot verscheiden de verplichting van het leven op ons nemen, dan dienen we de verantwoordelijkheid te aanvaarden voor hoe we leven en wie we moeten zijn- en voor het waarom daarvan.

Die kans laten we nogal eens lopen. We vullen ons leven moeiteloos zonder verantwoordelijkheid voor ons bestaan te nemen, door in cliche's te spreken en ons te vermaken met 'lege woorden'. We conformeren ons regelmatig in plaats van ons eigen leven te leiden. We geven ons over aan prettige of vertrouwde ideeën en meningen en gaan nooit de confrontatie met de werkelijkheid aan. Afleiding is vaak onze manier om ons te onttrekken aan die kwellende  existentiële opdracht: besluiten wat we zijn en wat we moeten worden. Dat alles is in wezen heel menselijk.

' maar de mens kan niet veel werkelijkheid verduren!' We zoeken vaak afleiding voor pijn, hartzeer of verveling.

Geluid is alomtegenwoordig dat is al bewijs genoeg voor de aanslag die er op onze aandacht wordt gepleegd. Er zijn vele vormen van geluidsvervuiling. Geluid levert subtielere, langdurigere problemen op. Herrie legt ons niet alleen het zwijgen op, maar kan ons vermogen te spreken en gehoord te worden. De geluidsgolven zullen niet meteen ons bewustzijn aan flarden rijten, maar kan ons ervan weerhouden om uit te zoeken waardoor dat wel gebeurt- en om duidelijk en trefzeker op zoek te gaan naar wat waardevol is.
Onze huidige (kantoor)technologie kent schadelijk gevolgen: stress, uitputting, werkverslaving. Met je tablet in bed werken is ook zo'n ding. Werk buiten kantooruren is een oprukkende vorm van afleiding: een geleidelijke, onopgemerkte afbreuk van vrije tijd, aandacht die ons ontglipt.

Vermaak
Digitaal vermaak of online vriendschappen, we zijn vaak actief op zoek naar afleiding. We worden er niet door gedwonegn door milieu, status, woonplaats of stom toeval. We stoten ons daar met hart en ziel op. We vrezen het voortdurende, zuerende besef dat er andere werkelijkheden zijn die we onder ogen moeten zien, dat er keuzen moeten worden gemaakt; het besef dat met het ouder worden de gelegenheden daartoe schaarser worden.

We leggen onze 'gewetensnood' maar al te makkelijk het zwijgen op.

Technologie kan, als we er gedachteloos mee omgaan, de perfecte verslavende afleiding zijn. Ook in de hedendaagse politiek, kunst, werk- en relatiesfeer bestaat het risico van verminderd bewustzijn, het gevaar dat we waardevolle inzichten en intieme betrekkingen verkwanselen. Maar dit betekent niet dat we willoos onderworpen zijn aan mechanische innovatie of instantvermaak.
We kunnende technologie niet de schuld geven van ons eigen vluchtgedrag, onze onoplettendheid of onze bereidheid valse troost te zoeken. De huidige overvloed aan afleiding biedt ons de kans bij onszelf te rade te gaan. Al zijn we nog zo van goede wil, afleiding kan onze scherpzinnigheid aantasten en het eenvoudiger, zo niet aantrekkelijker maken ons bestaan te ontvluchten. Om maar niet tot bezinning te hoeven komen.

Het is moeilijk om de waardevolle dingen in het leven te onderscheiden en zo goed als onmogelijk deze  welbewust en vastberaden na te streven. Maar dit verkleint uiteindelijk onze kans op vrijheid.

Het is niet voldoende te onderzoeken waar we onze geest op richten, het gaat erom waarop we ons leven richten. Op welke manier wordt onze aandacht opgeëist en gemanipuleerd?
De mens maakt zijn levensactiviteit zelf tot object van zijn wil en zijn bewustzijn. Werk is de moeite waard wanneer het ons voortdurend in staat stelt ons op het leven te bezinnen. Het is niet slechts een strijd met de elementen, maar een middel om onze eigen natuur vorm en richting te geven. Werk is een sociale onderneming en wij zijn sociale dieren. Als werk er niet voor zorgt dat we iets van onszelf in de wereld tot leven zien komen, dan lijkt het allemaal zinloos. Onderzoek je talenten en kijk hoe deze inzetbaar zijn voor je eigen 'vrijheidsproject': jezelf.